Sử dụng thuốc là một trong những phương pháp phổ biến thường được áp dụng trong điều trị trầm cảm, đặc biệt là ở các giai đoạn trung bình và nặng. Thực tế, việc sử dụng thuốc đôi khi cần tiếp tục trong vài tháng, vài năm, và đôi khi cả đời. Tuy vậy, liệu thuốc Amitriptylin có gây nghiện không khi sử dụng lâu dài? Ngoài ra, có những biện pháp nào để rút ngắn thời gian sử dụng thuốc?
1. Thuốc Amitriptylin có gây nghiện không? Thuốc chống trầm cảm lâu dài có gây nghiện không?
Thông thường, khi các triệu chứng của bệnh nặng hoặc bệnh nhân có các dấu hiệu nguy hiểm như tự làm hại bản thân hoặc tự sát, các bác sĩ chuyên khoa tâm thần sẽ xem xét ra lệnh hỗ trợ điều trị. Việc sử dụng thuốc chống trầm cảm nhằm mục đích khắc phục các yếu tố sinh học gây ra bệnh. Đồng thời, chúng sẽ hỗ trợ cân bằng cảm xúc và ngăn chặn các hành vi nguy hiểm, từ đó ngăn ngừa nguy cơ tự sát ở người bệnh. Mặc dù sử dụng thuốc không thể thay thế hoàn toàn các biện pháp điều trị bệnh nhưng cũng không thể trị tận gốc căn nguyên của bệnh. Tuy nhiên, đối với những trường hợp bệnh nặng và vừa nếu không có sự can thiệp của thuốc khiến bệnh diễn tiến không đúng hướng thì khả năng tự tử tăng cao.
Tuy nhiên, hầu hết các loại thuốc chống trầm cảm thường tiềm ẩn nguy cơ gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như khô miệng, buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt, suy giảm chức năng tình dục nên người bệnh cần thận trọng khi sử dụng. Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và hỗ trợ tốt cho quá trình hồi phục.
Ngoài ra, thuốc trị trầm cảm thường có tác dụng khá chậm, thông thường người bệnh cần duy trì sử dụng từ 2-6 tuần để thấy tác dụng của thuốc. Đối với những trường hợp bệnh nặng, người bệnh phải kiên trì sử dụng trong thời gian dài, có thể vài năm thậm chí là cả đời. Do đó, nhiều bệnh nhân lo sợ rằng việc sử dụng thuốc chống trầm cảm trong thời gian dài sẽ gây nghiện.
Để giúp người bệnh yên tâm sử dụng đúng loại thuốc, các chuyên gia cũng đã khẳng định, các loại thuốc chống trầm cảm phổ biến hiện nay không gây nghiện hay khiến người bệnh phụ thuộc vào thuốc. Tuy nhiên, do tính chất của bệnh tâm thần này là mãn tính, dễ tái phát nên nếu người bệnh tự ý dừng sử dụng thuốc không đúng cách hoặc đột ngột dừng thuốc sẽ làm tăng nguy cơ tái phát. Các triệu chứng thậm chí còn nghiêm trọng hơn.
Để việc uống thuốc diễn ra thuận lợi và phát huy hiệu quả, người bệnh cần đảm bảo uống thuốc theo chỉ dẫn, không tự ý thay đổi liều lượng của thuốc. Nếu bạn không rơi vào trường hợp được chỉ định sử dụng thuốc suốt đời, thì việc dừng thuốc nên được thực hiện dần dần, giảm liều lượng theo chỉ định của bác sĩ.
Một số thuốc chống trầm cảm thường được kê toa bao gồm:
Nhóm SNRI: thường bao gồm các loại thuốc như venlafaxine, duloxetine, desvenlafaxine, v.v. Đây là loại thuốc thế hệ mới giúp tái hấp thu serotonin và norepinephrine giúp cân bằng cảm xúc và giảm các triệu chứng tiêu cực mà cảm giác chán nản gây ra.
Nhóm SSRI: Sertraline, paroxetine, fluoxetine, citalopram,… là những thuốc phổ biến. Có tác dụng tương tự như nhóm SNRI nhưng hoạt động tích cực hơn.
Nhóm MAO: Thuốc thường được sử dụng như Tanakan, Ginko, Nootropyl, Seduxen, Cinnarizine, Cavinton forte,… Nhóm thuốc này có tác dụng giúp giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh trong não để kích thích hệ thần kinh hoạt động.
Nhóm MAOI: bao gồm isocarboxazid, phenelzine, tranylcypromine,… Các thuốc này có tác dụng ngăn chặn hoạt động của enzym monoamine oxidase – đây là chất có tác dụng phân hủy các chất dẫn truyền thần kinh bên trong não. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Do đó, khi bệnh nhân không đáp ứng tốt với các loại thuốc khác, MAOIs được xem xét.
Nhóm TCA: Còn được nhiều người gọi là thuốc chống trầm cảm 3 vòng, bao gồm các loại thuốc như imipramine, doxepin, desipramine, amitriptyline,… Đây là nhóm thuốc đầu tiên được sử dụng cho các trường hợp trầm cảm nặng. Các loại thuốc này có tác dụng điều chỉnh nồng độ norepinephrine và serotonin, đồng thời giúp ngăn chặn các thụ thể như histamin H1, alpha-adrenergic và muscarinic M1 để hạn chế tác dụng phụ lên hệ thần kinh. Thuốc chống trầm cảm không điển hình (còn gọi là thuốc chống trầm cảm không điển hình): Trazodone, mirtazapine, và bupropion là những loại thuốc thuộc nhóm này. Chúng hoạt động để cải thiện và cân bằng mức serotonin và norepinephrine trong não. Các nhóm thuốc này sẽ được cân nhắc cho từng trường hợp bệnh khác nhau. Mỗi bệnh nhân sẽ được hướng dẫn cụ thể cách dùng thuốc và liều lượng phù hợp. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt những chỉ định của bác sĩ trong việc dùng thuốc để đảm bảo an toàn và giúp quá trình chữa bệnh diễn ra thuận lợi hơn. Có bất kỳ tác dụng lâu dài của việc dùng thuốc chống trầm cảm? Mặc dù việc sử dụng thuốc điều trị bệnh trầm cảm có thể giúp ích rất nhiều trong việc kiểm soát các triệu chứng của bệnh và giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc trong thời gian dài cũng khiến nhiều người lo lắng. Họ không chỉ lo thuốc có gây nghiện hay không mà còn lo thuốc có gây tác dụng phụ, ảnh hưởng đến sức khỏe nếu sử dụng trong thời gian dài.
Bên cạnh đó, điều trị trầm cảm là một quá trình lâu dài, người bệnh phải thực sự cố gắng, kiên trì mới vượt qua được căn bệnh khủng khiếp này, thậm chí có nhiều trường hợp nặng phải dùng thuốc mới có thể kiểm soát tốt suốt đời. Thông thường, bệnh nhân được chỉ định điều trị bằng thuốc nên sử dụng trong thời gian ít nhất là 6 tháng để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn các triệu chứng của bệnh.
Sau đó, tùy vào tình trạng sức khỏe và mức độ bệnh của mỗi người, các chuyên gia sẽ cân nhắc thêm việc sử dụng thuốc duy trì. Nó cũng khiến nhiều bệnh nhân cảm thấy bất an khi liên tục phải dùng thuốc. Nhiều người chia sẻ rằng khi sử dụng thuốc chống trầm cảm, họ cảm thấy rất hưng phấn, cơ thể nhẹ nhàng nhưng lại không thể cố định mình trong trạng thái vui buồn, khiến họ có cảm giác không còn là chính mình nữa. .
2. Thuốc chống trầm cảm lâu dài có gây nghiện không?
Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ các chỉ định sử dụng thuốc trị trầm cảm do bác sĩ chuyên khoa chỉ định. Một số nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra rằng việc sử dụng thuốc chống trầm cảm trong thời gian dài có thể làm giảm khả năng đáp ứng với thuốc hoặc khiến bệnh nhân kháng thuốc nhiều hơn. Tuy nhiên, vẫn chưa có kết luận chắc chắn về nguyên nhân của tình trạng này. Dựa trên số liệu thống kê thực tế rằng tỷ lệ bệnh nhân dùng thuốc giảm sẽ dao động từ 9 đến 57%.
Đặc biệt đối với những bệnh nhân không thể đáp ứng tốt với các nhóm thuốc thông thường và những người được kê đơn thuốc chống trầm cảm không điển hình trong một thời gian dài, điều này có thể khiến bệnh nhân trầm cảm tiến triển sang giai đoạn hưng cảm tiếp theo. Vì vậy, nhóm thuốc này chỉ được cân nhắc áp dụng trong những trường hợp thật sự cần thiết để đề phòng những tác dụng phụ không mong muốn.
Ngoài ra, hầu hết các loại thuốc chống trầm cảm đều có thể gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Sử dụng thuốc lâu dài có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như suy giảm chức năng tình dục, tăng cân, béo phì và một số vấn đề về hệ tiêu hóa. Khi người bệnh liên tục xuất hiện những triệu chứng này có thể dẫn đến chất lượng cuộc sống giảm sút, tinh thần sa sút rõ rệt.
3. Làm sao để rút ngắn thời gian uống thuốc?
Trên thực tế, không chỉ thuốc chống trầm cảm mà bất kỳ loại thuốc tân dược nào khi sử dụng trong thời gian dài cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ và tuân thủ lối sống năng động, điều này sẽ giúp giảm thiểu hậu quả của thuốc và rút ngắn thời gian dùng thuốc.
Tùy vào tình trạng bệnh lý và sự đáp ứng với thuốc mà mỗi người sẽ có thời gian sử dụng khác nhau. Tùy vào đáp ứng của mỗi người, mức độ bệnh và nhiều yếu tố khác mà bác sĩ sẽ cân nhắc tăng giảm liều lượng khác nhau. Để giúp rút ngắn thời gian dùng thuốc và giúp quá trình điều trị đạt kết quả tốt hơn, người bệnh nên áp dụng các biện pháp sau:
Bạn phải cẩn thận tuân theo chỉ định của bác sĩ, uống đúng thuốc, đúng liều lượng và đúng thời gian. Nếu trong quá trình dùng thuốc xuất hiện các triệu chứng lạ cần báo ngay cho bác sĩ điều trị và xem xét kê đơn điều trị phù hợp hơn. Kết hợp thuốc với các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như tâm lý trị liệu, để nhanh chóng kiểm soát các triệu chứng và ổn định hơn về mặt cảm xúc. Người bệnh nên có lối sống khoa học, vận động và tập thể dục thường xuyên để nâng cao sức khỏe thể chất.
Đồng thời, vận động hàng ngày cũng là phương pháp giúp kích thích sản sinh hormone hạnh phúc, đặc biệt là serotonin, từ đó giúp người bệnh cảm thấy vui vẻ, thoải mái hơn. Bổ sung những thực phẩm tốt cho trí não. Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và bổ dưỡng cũng rất quan trọng để phục hồi sức khỏe thể chất và tinh thần. Người bệnh cũng nên đảm bảo giấc ngủ của mình, tốt nhất là ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.
Nếu khó ngủ, bạn có thể áp dụng thêm các liệu pháp hỗ trợ như ngâm chân nước nóng, xông tinh dầu thơm, nghe nhạc, ngồi thiền… Kiểm soát và cân bằng cảm xúc bằng các biện pháp đơn giản như yoga, thiền, hít thở sâu, nghe nhạc, đọc sách, viết nhật ký, v.v. Sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý bằng cách hạn chế làm việc quá sức. Khi cảm thấy căng thẳng, hãy dành khoảng 10-15 phút để nghe nhạc, tưới cây, đi dạo, vận động cơ thể nhẹ nhàng, v.v. Hãy tái khám kịp thời, giữ liên lạc và trao đổi cụ thể về tình trạng bệnh của mình để kiểm soát bệnh tốt hơn.
Bài viết trên đã cung cấp những thông tin giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc uống thuốc chống trầm cảm lâu dài có gây nghiện không. Việc sử dụng thuốc cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa nhằm hạn chế tối đa những tác động xấu có thể xảy ra đối với sức khỏe người bệnh.
Xem thêm:
- Thuốc Amitriptylin 25mg: điều trị bệnh trầm cảm (hộp 100 viên)
- Thuốc Panadol Extra: giúp giảm đau, hạ sốt (15 vỉ x 12 viên)
/https://cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/00003841_humulin_r_10ml_5770_5bd4_large_6787324f5e.jpg)